lunes, 30 de mayo de 2016

El Cáncer y los médicos ourensanos (De la Academia de Medicina de Ourense (1880) a a la Academia Médico Quirúrgica (2016))

http://viajebiologico.blogspot.com.es/2015/08/el-cancer-sus-causas-y-prevenciones.html


El Cáncer viene preocupando e interesando a la Medicina y la sociedad ourensana desde hace décadas.

Éste fue uno de los temas a los que se dedicó las primera sesión científica que realizó en Ourense la Academia de Medicina, antecesora de la actual Academia Médico Quirúrgica fundada a mediados del siglo XX. La Academia de Medicina funcionó en Ourense entre 1880-1883. 

Dicha conferencia dedicada al cáncer fue impartida por el Dr. Antonio Fuentes (con consulta en la calle Gravina y una de las figuras médicas de la ciudad de Auria). De dicha conferencia se dio cuenta en el periódico ourensano El Heraldo Gallego (15 mayo de 1880), dirigido por Lamas Carvajal.

Mas de un siglo después sigue siendo la oncología y la lucha contra el cáncer uno de los aspectos de la medicina que mayor repercusión tiene en la vida de muchas personas. Pese a los avances en terapéutica y diagnostico precoz, el cáncer nos pone a prueba a todos: a los que los sufren y a sus familiares, pero también a los sanitarios.. 

Los médicos y el resto de profesionales sanitarios no solo deben de tratar de realizar un abordaje terapéutico lo mas eficiente y curativo posible, sino que deben cuidar otros aspectos tan cruciales como la comunicación con el enfermo y sus familiares, la confidencialidad, el dolor.......Es muy posible que ya en 1880 los médicos ourensanos debatiesen sobre esos aspectos, pero lo cierto es que muchos años después, siguen rodeando al cáncer y a todo lo que gira en torno a él....

De todo ello se  hablará esta semana en la conferencia de clausura del curso 2015-2016 de la Academia Médico Quirúrgica de Ourense, conferencia que será impartida por la oncóloga ourensana Mercedes Salgado.


HABILIDADES EN COMUNICACIÓN: ¿HABLAMOS DE CÁNCER?

(tomado de la web: http://www.amqourense.com/)
Imprimir amqourense - 26-Mayo-2016 - 13:45:29 

 

http://www.amqourense.com/index.php?sec=conferencias

El temor que infunde la palabra cáncer parte inicialmente del concepto social que lo equipara a una larga y penosa enfermedad, aunque la posibilidad de curación, a nivel global, supere al 60% de todos los diagnósticos. Actualmente estamos viviendo un cambio social en este sentido en el que medios de comunicación, médicos y pacientes hablamos más abiertamente de cáncer, con respeto, pero sin tapujos. 

A pesar de este “colchón social” incipiente la sospecha y el diagnóstico de cáncer en un paciente individual viene siempre acompañada del miedo a un cambio en el proyecto vital, con la incertidumbre en cuanto al pronóstico y el temor a los efectos secundarios que se presuponen al tratamiento esperado.

Las habilidades en comunicación, sobre todo en lo que se refiere a comunicación de malas noticias, suele ser un área deficiente en la formación curricular del médico.


Los profesionales que comunicamos la sospecha de un diagnóstico de cáncer, aún incierto, o que lo confirmamos, nos vemos sometidos a presiones psicológicas importantes, que parten del propio concepto individual de fragilidad, y aunque somos conscientes del impacto que ocasionamos en el paciente carecemos en ocasiones de recursos suficientes para facilitar una respuesta adaptativa apropiada.

Esta charla pretende profundizar en el concepto de comunicación, diferente a la mera información, al paciente con cáncer y a sus familias, cuidadoras principales en la gran mayoría de casos en nuestro medio.

Se abordará la existencia de protocolos específicos que permiten acercar los paradigmas de la comunicación general a la comunicación específica del médico y el paciente con cáncer, analizando alguno de ellos en mayor profundidad. El objetivo es proporcionar herramientas que nos ayuden a gestionar las emociones del paciente y su entorno pero también nuestras propias emociones y las del equipo sanitario que da cobertura al paciente.

Información de la ponente Dra Mercedes Salgado Fernández.

La Dra. Mercedes Salgado Fernández es licenciada en Medicina y Cirugía por la Universidad de Santiago de Compostela (1991) y especialista en Oncología Médica tras finalizar la formación M.I.R en el Hospital Clinic i Provincial de Barcelona (1996).

Desde febrero de 1997 ejerce su actividad profesional como Facultativo Especialista de Area (F.E.A.) en el Servicio de Oncología Médica del Complejo Hospitalario Universitario de Ourense.

Tiene una amplia experiencia profesional tanto clínica como investigadora, en especial en el campo de los tumores digestivos, habiendo participado como investigadora colaboradora o principal en más de 30 ensayos clínicos, con múltiples publicaciones en revistas médicas especializadas y presentación de trabajos en diferentes cursos o congresos. A nivel institucional, participó en la elaboración de la “Estratexia Galego de Asistencia Integral ao Cancro” del Servicio Galego de Saude en 2009, y formó parte del grupo de trabajo “Circuíto asistencial rápido para pacientes con sospeita de cancro colo-rectal” convocado desde la “Subdirección de Planificación e Ordenación Asistencial” del “Servicio Galego de Saude”, desde octubre 2009 a enero 2010. Fue coordinadora del “Grupo de Trabajo de Tumores Digestivos” del Grupo Gallego de Investigaciones Oncológicas (GGIO) de 2008 a 2010, Miembro Fundador de la “Asociación Grupo Gallego de Investigación en Tumores Digestivos (GITuD)” en septiembre de 2011, ejerciendo el cargo de Presidenta electa del grupo hasta octubre de 2013.

Ha colaborado como ponente o como parte del comité organizador en más de 30 cursos o congresos de ámbito regional y nacional, habiendo participado en los últimos años como ponente nacional e internacional en diferentes foros en los que se ha abordado la relación médico-paciente oncológico y las estrategias de comunicación.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

miércoles, 25 de mayo de 2016

XXI XORNADAS PSIQUIATRIA, PSICANALISE E LITERATURA . ASOCIACION GALEGA DE SAÚDE MENTAL- AEN (ASGM-AEN) , Sábado 28-maio-2016. "GALICIA STYLE"

XXI XORNADAS  PSIQUIATRIA, PSICANALISE E LITERATURA . ASOCIACION GALEGA DE SAÚDE MENTAL- AEN (ASGM-AEN)

 Sábado 28-maio-2016.
Pazo de Trasalba-Amoeiro-Ourense






XXI Xornadas de Trasalba 2016 - GALICIA STYLE,
"GALICIA STYLE"



Texto de presentación de la Xornada, tomado de la página web de la  ASOCIACION GALEGA DE SAÚDE MENTAL- AEN (ASGM-AEN):
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
No ano 1991 celebráronse no Pazo de Trasalba as primeiras xornadas  baixo o titulo xenérico de Psiquiatría, Psicanálise e Literatura. O nome facía honra ao pulo por conservar e ampliar os lazos que unen disciplinas que nunca terían que estar a separarse (por moito que se empeñaran e se empeñen dende diferentes lugares e discursos).

Foi o bulebule do inxenio do Lamas (e a súa arela) quen pariu a idea, acadando que a afectio societatis fixera de pez para tecer a rede de Trasalba, dotada dun certo aire clandestino e un acabado informal (aínda que coidado), rasgos definitorios de toda a serie.

Cartel Xornadas año 1995.
 (de archivo redacción de Diario de un médico de guardia)


Un tempo despois, dedicáronse cada ano a un tema xenérico: a ausencia, as emerxencias, a comunidade, o retorno, a marea negra do Prestige e a saúde mental, coa música a outra parte, os nomes do mal… e así ata 21 títulos que compoñen unha pequena cronoloxía intelectual do país e do oficio. Os contidos e as palabras foron conformando uns encontros abertos, dialogantes e cheos dun bo facer que espabilaba os maxíns dos asistentes quen, nun entusiasmo poucas veces visto, xa comezaban a artellar o seguinte Trasalba.  

Dende daquela, e xa vai un cuarto de século (que se di pronto), fomos quen de mantelas con continuidade 20 edicións. Por  elas desfilaron xentes das letras, das artes, da política, do cinema, da canción, do xornalismo... de todos os recunchos de Galicia, ademais  de profesionais do terreo deste oficio psy, enredados coa tolemia e co asunto das paixóns, sufrimentos e outras historias humanas.

Esa aposta aínda continúa tras un pequeno paréntese duns anos de silencio, posiblemente interpretable, e que coincide cun certo esparexemento e diásporas varias.

Este ano celebramos de novo as XXI xornadas ás que todos estades invitados. O titulo xenérico é Galicia Style con toda a retranca que ten escribir títulos deste xeito.

Xurde dunha teima sen resolver sobre a que vimos falando de xeito informal dende xa hai tempo,  ata que, por fin, a idea coagulou en facer un encontro. (por certo, un mecanismo moi Trasalba style).

Trátase de poder falar do que os termos Galicia e Estilo suscitan nos diferentes invitados, e a partires do que nos conten, facer una conversa que sexa texto e pretexto. Abrir preguntas, desenferruxar os miolos e atreverse a pensar sobre o que acontece ou o que non; do que, se non o fai, debera; do porque si ou porque non.

Se identidade e identificación non son o mesmo: ¿que rasgos nos configuran como pobo?, ¿é Galicia sitio distinto como dicía Reixa? ¿que relacións mantemos co poder? ¿de que maneira gozamos como pobo? ¿que relación temos co saber ? ¿e a relación coa pulsión de morte?

Estas son algunhas das cuestión polas que orientarse e abrir o debate.

Se o estilo supón unha posición subxectiva, e á consistencia do mesmo a través do tempo lle podemos chamar identidade, poderiamos aventurar un subtítulo ao redor da cuestión do estilo: ¿que posición ética como pobo temos fronte o desexo, o amor e o goce?

Sobre destas cuestións e outras moitas posibles, falaran os nosos convidados, aportando o seu saber e reflexións sobre o asunto, e o que lles suxire.
  --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------





PROGRAMA

Mesa 1. 9:00h.
 Presentación  das xornadas
“Galegos en Venezuela: 1950-1980. Adaptación e choque de percepcións”.
Moncho Campos (Profesor de Historia da Universidade de Vigo).

“A nena e o infinito canto do tubérculo”.
Olga Novo (Poeta, profesora IES).

“A fraseoloxía como expresión de estilo”.
Francisco Fernández Naval (Novelista e poeta).

“A-discreción”.
Antón Casais Lestón (Psiquiatra, psicanalista).

Descanso 11.30 h a 12:00 h

Mesa 2. 12:00 h
“Fronteira interior: ¿ónde remata Galiza por dentro de nós? Unha aproximación dende a práctica da poesía”.
Ana Cibeira. (Poeta).
 “A indiferencia coma feito diferencial galego”.
Xaime Subiela (Politólogo).
“A identidade galega como creba: unha proposta estilística”.
Xosé Manuel García. (Licenciado en Dereito).
“A paixón de Concepción Arenal. ¿Un torrente ou abismo?”
María Antonia de Miguel. (Psicanalista).

14:00h. Conversa de Clausura:
“Cambio de papeis na función social do médico. Reflexións sobre unha peripecia”.
Profesor Manuel Sánchez Salorio (Médico oftalmólogo, humanista),... presentado por Santiago Lamas.
+++++++++++++++++++++++++


domingo, 15 de mayo de 2016

Hipnotizadores, catalépticos, piretoterapias, locuras lúcidas, locuras populares... y "A morgadinha dos Canaviais".... Todo en Coimbra, 2016.

Plaza de la Universidad de Coimbra mayo 2016 (Foto de D.Simón para "Diario de un médico de Guardia)


Una vez más quedó sin visitar la famosa Biblioteca Joanina de la Universidad de Coimbra,.... y eso que miembros de "Diario de un médico de guardia" estuvimos un par de días allí cerca, pero la ciencia y la historia de la locura y la psiquiatría nos convocaron y absorbieron el tiempo disponible. Estábamos asistiendo a las "VII Jornadas Internacionais de História da Loucura, Psiquiatría e Saúde Mental", Coimbra 9-10 mayo de 2016.
 Se celebraron en el auditorio de la sede de la  Secção Regional do Centro da Ordem dos Farmacêuticos , en la  Rua Castro Matoso, 12  ...muy cerca de la magnífica plaza de la Universidad de Coimbra y de la Biblioteca Joanina, siempre asomada a las riberas del Mondego.

Ver el programa completo en la entrada del blog: 

VII Jornadas Internacionais de História da Loucura, Psiquiatria e Saúde Mental COIMBRA, 9-10 mayo 2016.

 http://diariodeunmedicodeguardia.blogspot.com.es/2016/04/vii-jornadas-internacionais-de-historia.html

Escalinatas de subida hacia plaza de la Universidad de Coimbra mayo 2016 (Foto de D.Simón para "Diario de un médico de Guardia)



Coimbra mayo 2016 (Foto de D.Simón para "Diario de un médico de Guardia)

Dr. Adrián Gramary (Vila do Conde) . Origem e controversas forenses do conceito de “loucura lúcida” em Júlio de Matos: a propósito do caso Maria Adelaide Coelho da Cunha

Dra. Xaqueline Estévez (Ourense). Xaqueline Estévez Gil; David Simón Lorda; Jessica Otilia Pérez Triveño; María Victoria Rodríguez Noguera; Manuel Fernández de Aspe— Hipnotismo, medicina y psiquiatría en Galicia a finales del siglo XIX y primeros años del XX (del Dr. Sánchez Freire al ilusionista hipnotizador Onofroff)

Dra. Mª Victoria Rodríguez Noguera (Ourense).  María Victoria Rodríguez Noguera; David Simón Lorda; Elisabet Balseiro Mazaira; Mónica Minoshka Moreira Martínez; Luis Rodríguez Carmona — Piretoterapias,curas de Sakel, electroshock y otras terapias (psiquiatría en Galicia-España, 1916-1972)


Dr. Tiburcio Angosto (Vigo) MJ Louzao Martinez; M Piñeiro Fraga; MA Miguelez Silva; T. Angosto Saura — Viagem á loucura popular da Galiza

A morgadinha dos Canaviais (La mayorazguita de los Canaviais, 1868). del médico JULIO DINIS (se habló de ella en la ponencia de Luís Timóteo Ferreira — Higienismo e alienismo na obra de Júlio Dinis)

Una de las fotos mostradas en trabajo de  Xaqueline Estévez Gil; David Simón Lorda; Jessica Otilia Pérez Triveño; María Victoria Rodríguez Noguera; Manuel Fernández de Aspe— Hipnotismo, medicina y psiquiatría en Galicia a finales del siglo XIX y primeros años del XX (del Dr. Sánchez Freire al ilusionista hipnotizador Onofroff)
. Tomado del Póster de Mónica Minoshka Moreira Martínez; David Simón Lorda; Elisabeth Balseiro Mazaira; Jessica Otilia Pérez Triveño; Manuel Fernández de Aspe — El cataléptico de la Habana (1885): viejas y nuevas noticias.
João Feliz; Pedro Sales; Guilherme Bastos Martins; João Cardoso — Em busca do gene marxista: Vallejo-Nágera e a psicopatología da Guerra Civil Espanhola

Libro de Vallejo Nágera, "La locura y la Guerra" (1939). Usado en ponencia de João Feliz; Pedro Sales; Guilherme Bastos Martins; João Cardoso — Em busca do gene marxista: Vallejo-Nágera e a psicopatología da Guerra Civil Espanhola



Ya van siete exitosas ediciones gracias a la labor organizadora del Centro de Estudos Interdisciplinares do Século XX da Universidade de Coimbra-CEIS20 / Grupo de história e sociologia da ciência e da tecnologia – GHSCT , y de la Sociedade de História Interdisciplinar da saúde – SHIS. El equipo científico organizador está compuesto por los profesores Ana Leonor Pereira y Joao Rui Pita, y por el psiquiatra Morgado Pereira. Hubo participación internacional: Brasil, España (sobre todo gallegos, pero también de Extremadura y de Andalucía).
En la Jornada se presentó el volumen “VI Jornadas Internacionais de História da psiquiatría e saúde mental” (2016), que contienen los trabajos presentados en las Jornadas del 2015.





En dicha monografía hay un capítulo en el que hemos condensado viejos y nuevos datos acerca de la historia del hombre lobo Blanco Romasanta en la Galicia de 1852-1854: "EL DR. JOSEPH DURAND DE GROS Y EL CASO DEL HOMBRE LOBO BLANCO ROMASANTA (1853).¿UN “BRAIDISTA” EN LA CORTE DE ISABEL II?".
En torno al caso ya se han escrito numerosos artículos, libros...pero desde hace años hemos tratado de conocer la identidad del "hipnólogo" francés que interviene a distancia en el caso, y al que de siempre en trabajos previos y en la documentación del caso se referían como Mr. Philips. Ya en 2005 publicamos que era el francés Durand de Gros, pero ahora ya estamos seguros de ello. 
A su vez hemos relacionado la eficacia de la intervención de Durand de Gros en el caso, con la "epidemia de las mesas giratorias" en el Madrid de ese año ( y que hemos conocido por los artículos del Dr. Ángel González de Pablo)...Hipótesis arriesgada pero no imposible.

  • DAVID SIMÓN LORDA; XAQUELINE ESTÉVEZ GIL; MARÍA VICTORIA RODRÍGUEZ NOGUERA; MÓNICA MINOSHKA MOREIRA MARTÍNEZ  (2016): "El dr. Joseph Durand de Gros y el caso del hombre lobo Blanco Romasanta (1853). ¿Un “braidista” en la corte de Isabel II?". En: Ana Leonor Pereira; João Rui Pita (eds):  “VI Jornadas Internacionais de História da psiquiatría e saúde mental”. Coimbra:   Centro de Estudos Interdisciplinares do Século XX da Universidade de Coimbra-CEIS20 / Grupo de história e sociologia da ciência e da tecnologia – GHSCT , e Sociedade de história interdisciplinar da saúde – SHIS . pp.105-115. ISBN: 978-972-8627-64-5.
  • https://www.researchgate.net/publication/303111767_EL_DR_JOSEPH_DURAND_DE_GROS_Y_EL_CASO_DEL_HOMBRE_LOBO_BLANCO_ROMASANTA_1853UN_BRAIDISTA_EN_LA_CORTE_DE_ISABEL_II


Volveremos a Coimbra ....
Plaza de la Universidad de Coimbra y edificio de la Biblioteca Joanina ( a la izda)  mayo 2016 (Foto de D.Simón para "Diario de un médico de Guardia)
Biblioteca Joanina. Coimbra. (tomado de http://www.booksphotography.net/wp-content/uploads/2013/12/img_2083_hdr-373-376-20-clty15-1250px.jpg)

viernes, 6 de mayo de 2016

A SANTA DE VILAMAIOR DA BOULLOSA-BALTAR-OURENSE (1888) ... SOBRE AYUNADORAS (INEDIAS) Y CUERPOS INCORRUPTOS. FRONTERAS ENTRE MEDICINA Y RELIGION EN LA GALICIA (ESPAÑA) Y NORTE DE PORTUGAL EN SIGLOS XIX y XX

Recientemente en la revista científica de la Asociación Galega de Saúde mental (AGSM-AEN), titulada SISO/SAÚDE, se ha publicado un trabajo en el que se revisan algunos casos de ayunadoras extremas de carácter místico (inedias/anorexias) que ocurrieron en Galicia durante el siglo XIX. 

El artículo citado se titula AYUNADORAS (INEDIAS) Y CUERPOS INCORRUPTOS. FRONTERAS ENTRE MEDICINA Y RELIGION EN LA GALICIA (ESPAÑA) Y NORTE DE PORTUGAL EN SIGLOS XIX y XX. 
Sus autores han sido Tatiana Bustos-Cardona, David Simón-Lorda, María Victoria Rodríguez-Noguera y Mónica Minoshka Moreira-Martínez, psiquiatras y MIR de Psiquiatría del  Complexo Hospitalario de Ourense. 
Publicado en SISO SAÚDE 12/2015; 56-57:227-240(descargar el artículo completo)*.
Como aportación en ese trabajo se expone el caso de una ayunadora mística, la llamada “Santa de Vilamaior” (1826-1888), que vivió en Vilamaior da Boullosa, una aldea en plena frontera de la ”raia seca” entre Ourense y Portugal. Estuvo 50 años sin alimentarse, tan solo se mantenía con “agua, vino y de la gracia de Dios”. Dos noticias de 16 y 26 de febrero de 1888 en el periódicoO Tío Marcos d’a Portela (Ourense, 1876-1890) nos presentan el caso de “La Santa de Vilamaior”.

paisaje y aldea Vilamaior da Boullosa-Baltar-Ourense, mayo 2014. 

A Santa de Vilamaior, O Tío Marcos d'a Portela, 26-2-1888.

Presenta muchas semejanzas con el caso de la llamda “Espiritada de Gonzar” (1848), un caso de inedia, que vivió en Gonzar-O Pino-A Coruña. Al estudio de ese caso se dedicó una monografía ya hace dos décadas, titulada "Anorexia. Dieta, estética, Crenzas", y que coordinada por el psiquiatra Emilio González y el antropólogo Marcial Gondar, fue auspiciada por la Sección de Etnomedicina del Museo do Pobo Galego. 

Todos ellos se pueden sumar a casos como los del Portugal de los años 40 (Alexandrina de Balazar, Amelinha de Vilar Chao (Tras-os –Montes), u otros casos de varios países estudiados por T. Habermas, L. Gayral, Caroline Walker Bynum. El trabajo a su vez se contextualiza a través del análisis antropológico de Joao de Pina-Cabral acerca del culto a ayunadoras y cuerpos incorruptos en el Alto Minho portugués.


Rekonstruktion - On the history of anorexia nervosa. Tillman Habermas.




 

*Señalar que fue previamente publicado como capítulo de libro en: V Jornadas Internacionais de História da psiquiatria e saúde mental, Edition: Coimbra (Portugal), Chapter: Ayunadoras “santas” y cuerpos incorruptos. Fronteras entre medicina y religion en la Galicia (España) y norte de Portugal en siglos XIX y XX, Publisher: Centro de Estudos Interdisciplinares do Século XX da Universidade de Coimbra -CEIS20 (Grupo de História e Sociologia da Ciência e da Tecnologia do— GHSCT) y Sociedade de História Interdisciplinar da Saúde-SHIS, Editors: Ana Leonor Pereira, João Rui Pita, pp.101-113.


Zona de la Raia de Ourense, con la Serra do Larouco y la aldea de Vilamaior al fondo. Tomada desde la cumbre del Penedo da Rainha Loba. Mayo 2014. (foto D. Simón. Arch. Diario Medico Guardia).

miércoles, 4 de mayo de 2016

Situando la salud mental maternal y perinatal en la agenda político sanitaria (DÍA MUNDIAL DE LA SALUD MENTAL MATERNA el primer miércoles de mayo de cada año)



ORGANIZACIONES DE TODO EL MUNDO SE UNEN PARA CONCIENCIAR SOBRE LOS PROBLEMAS DE SALUD MENTAL DURANTE EL EMBARAZO Y EL POSPARTO.


EN EL PRÓXIMO AÑO, 40.000 MADRES ESPAÑOLAS PADECERÁN UNA DEPRESIÓN POSPARTO Y UNA PSICOSIS POSPARTO

La Sociedad Marcé Española de Salud Mental Perinatal (MARES)(http://www.sociedadmarce.org/) junto con organizaciones de Argentina, Austria, Australia, Canadá, Francia, Nueva Zelanda, Nigeria, Sudáfrica Y Reino Unido inician una campaña para que se declare el DÍA MUNDIAL DE LA SALUD MENTAL MATERNA el primer miércoles de mayo de cada año.

Desde nuestro blog nos sumamos a dicha propuesta.



4 de mayo de 2016
DIA MUNDIAL DE LA SALUD MENTAL MATERNA


IMAGENES ( DE W.E. SMITH A "CALL THE MIDWIFE" PASANDO POR SOROLLA) 

Hasta ahora las imágenes que guardábamos en nuestro archivo acerca de la atención a la salud maternal y perinatal iban desde el famoso reportaje del fotógrafo W.E. Smith sobre la comadrona rural en el sur de EEUU en los años 50,..o la imagen de la maternidad de Sorolla....


http://time.com/26789/w-eugene-smith-life-magazine-1951-photo-essay-nurse-midwife/



Madre. Joaquín Sorolla, 1895




....pero desde hace pocas semanas estamos fascinados por la serie de TV "Llama a la comadrona" ("Call the midwife", de la BBC). 
Esta serie, inspirada en las memorias de una comadrona inglesa, ofrece un vistazo dramático a las hazañas de una comunidad de monjas anglicanas y unas  enfermeras-comadronas laicas dedicadas a la atención de familias con problematica socioeconómica en el barrio deprimido del East End de Londres en los años 50. 
Es una auténtica lección de salud e intervención comunitaria y contiene numerosas stories de salud maternal física y mental perinatal. Debiera ser de visionado obligatorio no solo a enfermeras sino a médicos (de familia y comunitaria!!), profesionales de salud mental, gestores sanitarios, trabajadores sociales...y por supuesto a estudiantes de todas las ramas sanitarias y sociales.







SITUANDO LA PSIQUIATRÍA PERINATAL EN EL HOSPITAL GENERAL

En junio de 2015  se ha publicado el libro “EL COMPONENTE DE SALUD MENTAL EN EL HOSPITAL GENERAL”, que han coordinado los psiquiatras VÍCTOR APARICIO BASAURI y TIBURCIO ANGOSTO SAURA. El libro, forma forma parte de la Colección Estudios de la Asociación Española de Neuropsiquiatría (www.aen.es), y en el mismo  hay un capítulo dedicado a la psiquiatría perinatal, y está firmado por varios residentes y adjuntos de la Unidad Docente Multidisciplinar de Salud Mental del Complexo Hospitalario de Ourense. (ver y enlace).